در عصر ارتباطات
نوین، زنان نقش چشمگیری در جامعه رسانه ای
دارند، بطوری که در طول این سالها چه در داخل کشور و چه در عرصه های بین المللی
شاهد افزایش رشد حضور زنان درمدیریت رسانهها، رشد توسعۀ فرهنگ رسانهای با نقشآفرینی
های موثر، تشخیص اولویتها و طراحی
راهبردهای کارآمد و اثربخش در آموزش رساته ای ، و ارتقای جایگاه آنان در این حوزه
هستیم.
حال در آستانه میلاد
با سعادت حضرت زهرای اطهر(س) و هفته گرامی داشت مقام زن از سوی دفتر مطالعات و
برنامه ریزی رسانه ها با چند تن از زنان فعال در حوزه رسانه ، مصاحبه ای توسط الهه اردلانی کارشناس روابط عمومی این دفتر صورت گرفته
است که در بخش های مختلف بروی سایت دفتر
قرار می گیرد .
بخش سوم : بانوان مدرس
تهیه ،تدوین و مصاحبه
از : الهه اردلانی
دفتر مطالعات و
برنامه ریزی رسانه ها
امروزه سرعت روز افزون
تکنولوژی در جریان اطلاع رسانی رو به افزایش است و استفاده از فن آوری اطلاعات و
ارتباطات برای اصحاب رسانه و دانشجویان این حوزه نیازمند معیارهایی خاص می باشد که
برای اجرایی شدن آن در عصر حاضر شاهد حضور پررنگ مدرسین زن جهت ارتقا سطح کیفی
آموزش مجازی و بکارگیری شیوه های نوین می باشیم .
بر این اساس، در
گفتگو با خانم فاطمه بلوچی پور به بررسی
این موضوع خواهیم پرداخت .
قسمت دوم
خانم فاطمه بلوچی
پور، دانشجوی مقطع دکتری رشته علوم ارتباطات اجتماعی ،با چندین سال سابقه کار
اجرایی بعنوان معاون آموزش دانشکده رسانه فارس ،مدیرکل گروه علمی و دانشگاهی
خبرگزاری فارس ، دبیر گروه دانشگاه خبرگزاری فارس از سال ١٣٩٠ تا ۱۳۹۷،عضو انجمن
روزنامه نگاران مسلمان از بدو تأسیس تا کنون، خبرنگار گروه اجتماعی و سیاسی
خبرگزاری فارس، مدیر داخلی نشریات بسیج دانشجویی ، ومدرس دانشگاه های جامع علمی
کاربردی، سوره ورفاه بوده اند . کسب رتبه های اول و ممتاز در جشنواره های
خبرنگاران برتر وزارت علوم و جشنواره مطبوعات ،تألیفات علمی چند مقاله در زمینه
رسانه و ارتباطات از دیگرمواردی است که در کارنامه کاری ایشان به چشم می خورد .
1. شبکههای اجتماعی و خبرگزاری ها هر دو منبع
اطلاع رسانی هستند چه تعریفی برای آنها دارید ؟
در تعریف خبرگزاریها آوردهاند
که مکانی برای تولید خبر خام به منظور استفاده مطبوعات، رادیو و تلویزیون از آن
اخبار است، این تعریف به نظر من سالهاست که دیگر معنا و مفهومی ندارد. از زمانی
که اینترنت دنیا را نه بعنوان دهکدهای بلکه بعنوان محلهای تبدیل کرده است، رسالت
خبرگزاریها هم تغییر کرده و مخاطبانی فراتر از مطبوعات و رادیو و تلویزیون یافتهاند.
این روزها مردم عادی هم وارد سایت خبرگزاریها میشوند و از مطالب و خبرهای آنها
استفاده میکنند. در عصری که مخاطبان رسانهها مجال و حوصلهای برای خواندن یک خبر
کامل ندارند، شبکه اجتماعی یا social networks به کمک آمدهاند و
اطلاعات، خبرها و مطالب را به صورت ساندویچی به مخاطبان خود ارایه میدهند. این
شبکهها در کسری از ثانیه اطلاعات و خبرها را به مخاطبان میرسانند و همین سرعت هم
باعث شده که اکثر خبرگزاریهای دنیا و کشور به سمت استفاده از آنها بروند.
2. با توجه به توسعه روز افزون شبکه های
اجتماعی ، آیا در آینده شاهد جایگزینی آنها با خبرگزاری ها هستیم ؟
به نظر بنده اگر خبرگزاریها
با سبکهای قدیمی خود در اطلاعرسانی خداحافظی نکنند قطعا در آیندهای نه چندان
دور حذف میشوند، همانطور که این روزها شاهد کم و کمتر شدن تیراژ روزنامههای
کشور هستیم. دنیا در حال تغییر است و خبرگزاریها هم باید در همین راستا تغییر
کنند.
3. چه تعاملی بین خبرگزاری های رسمی و شبکه های اجتماعی وجود دارد ؟
با توجه به مزیتهای شبکههای
اجتماعی که میتوان به سرعت بالای انتقال اطلاعات و نفوذ در تمام نقاط دنیا اشاره
کرد، تمام خبرگزاریهای دنیا دارای شبکههای اجتماعی همچون تلگرام، اینستاگرام و
... هستند. مخاطبان معمولی و عادی دیگر فرصت مطالعه مطالب و خبرهای طولانی را
ندارند و خبرگزاریها همان مطالب را با سبکهای جدیدی از خبرنویسی همراه با فیلم و
عکس، بصورت فشرده و جذاب تقدیمشان میکنند.
4. آیا جریان هم افزایی رسانه ای بین خبرگزاری
های رسمی و شبکه های اجتماعی شکل گرفته
است ؟
بله، چرا که در عصر جدید
یکدیگر را کامل میکنند. شبکههای اجتماعی توان انتشار کامل اخبار را ندارند، در
عین حال به راحتی در تمام دنیا برای مخاطب عادی در دسترس و قابل استفاده هستند. مثلا
برای اینکه بفهمید امروز رئیسجمهور در فلان مراسم درباره افزایش بنزین چه گفته
است نیازی نیست به سایت یک خبرگزاری مراجعه کنید و کل گفتههای وی را بخوانید تا
پاسخ سوالت را دریابید. کافی است که عضو یکی از شبکههای اجتماعی آن خبرگزاری باشید،
با فیلم و عکس، با جذابترین شکل، مهمترین قسمتهای مطلب را تقدیمت میکنند، درست
همانهایی که دنبالشان بودید.
5. با توجه به گستردگی شبکه های اجتماعی برای
مقابله با اخبار جعلی چه راهکارهایی را پیشنهاد می کنید ؟
تنها راهکار مقابله با اخبار
جعلی آموزش است، باید تلاش کرد که سواد رسانهای مردم افزایش یابند و یاد بگیرند
که هر خبری را به راحتی نپذیرند و باور نکنند، باید سواد رسانهای در نظام آموزشی
ما از مدرسه تا دانشگاه نفوذ کند و دانش آن در جامعه گسترش یابد.
6. در دانشکده خبرگزاری فارس با چه چالشهایی
در سیستم اموزشی مواجه هستید؟
بعنوان مدرس این دانشکده می
گویم که مشکل اصلی نظام آموزش روزنامهنگاری کشور نحوه حذب دانشجو است. ما با یک
کنکور یا فقط براساس شرط معدل ،عزیزانی را سالها درگیر آموزههای رسانهای میکنیم
و به فردی می خواهیم یاد بدهیم مصاحبه بگیرد که حتی توان ارایه یک کنفرانس در کلا
س 10 نفره را ندارد.
برای روزنامهنگار شدن ویژگیهای
ذاتی نیاز است، ویژگیهایی که اگر در وجود فرد نباشند، نمیتواند روزنامهنگار
موفقی شود. این ویژگیها را نمیتوان در یک آزمون 2 ساعته یا معدل دروس گذرانده
متوجه شد، نظام پذیرش دانشجوی این رشته تحصیلی مشکل دارد و باید برطرف شود.
7. برای کیفیت آموزش به دانشجویان ارتباطات در
خصوص سواد رسانه ای وانتقادی چه پیشنهادی دارید ؟
تاکید دارم که درهای رسانهها
باید بر روی دانشجوها باز باشد، دانشگاههای ما باید تحریریهای مشابه تحریریههای
رسانهها داشته باشند و تولیدات دانشجویی در رسانهها منتشر شوند، دانشجوها باید
در ضمن یادگیری تئوری مباحث روزنامهنگاری، آموزههای عملی آن را هم یاد بگیرند.
ارایه کتابهای مختلف و سخنرانیهای متفاوت نمیتواند از یک فرد روزنامهنگار
بسازد، آموزش سواد رسانهای به دانشجوی رشته روزنامهنگاری متفاوتتر از سایر
دانشجویان است. این دانشجو این آموزهها را باید در محل جدی تحریریه بیاموزد.
8. برای جلوگیری از تزلزل جایگاه اصول اخلاق
حرفه ای در خبرگزاری ها چه پیشنهادی دارید ؟
آموزش، آموزش و آموزش.
روزنامه نگاران وظایف سنگینی
برعهده دارند، ضمن اینکه ضریب هوشی بالاتر از متوسط جامعه را نیز دارا هستند، این
افراد با قدرتی که رسانه به آنها میدهد، میتوانند پاسدار اصول اخلاقی باشند و در
عین حال میتوانند این اصول را رعایت نکنند.
رسانهها اکثرا میثاق نامهای دارند که در آن به
اصول اخلاقی اشاره شده است و روزنامهنگاران باید به آن پایبند باشند. هر چند که
گاهی خلاف آن را هم شاهدیم.
وفاداری به سازمان رسانهای
و قوانین آن، علاقمندی و تعهد به شغل روزنامهنگاری مواردی است که باید آموزش داده
شود، روزنامهنگاری که متعهد است، در اصل اخلاق حرفهای را زیرپا نمیگذارد.
9. چه اهدافی
در رابطه با دانش آموختگان خود در نظر دارید ؟
متاسفانه دانشآموختههای
رشته روزنامهنگاری پس از فارغ التحصیلی توان کار در رسانههای کشور را ندارند،
چرا که بین مباحث تئوری که در دانشگاه آموختهاند و آنچه که در دل تحریریهها میگذرد
فرسنگها فاصله است. فارغالتحصیل رشته روزنامهنگاری به خوبی برایت تیتر را با
تمام ویژگیهایش تعریف میکند اما توان نوشت یک تیتر جذاب را ندارد.
تلاش میکنم تا آنجایی که در
توان دارم، جایی در کنار خود در تحریریه برای آنها باز کنم تا با مباحث روزنامهنگاری
آشنا شوند و این محیط را درک کنند.
10. بعنوان یک بانوفعال در حوزه رسانه چه برنامه
ریزی در اینده دارید؟
هرگز از آموختن خسته نشوم.
با عشقی که در وجودم میجوشد تا همیشه در خدمت مردم کشورم باشم و خدمتگذارشان
بمانم.
11. و حرف آخر؟
به فریاد آموزش روزنامهنگاری
دانشگاههای کشور برسید.